Tập thể dục không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người thường xuyên vận động có xu hướng ngủ ngon hơn, thời gian ngủ lâu hơn và ít gặp phải các vấn đề về giấc ngủ hơn so với những người ít hoặc không tập luyện. Vậy cụ thể, tập thể dục ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?
- Tập thể dục giúp ngủ sâu và lâu hơn: Khi tập thể dục, cơ thể sản sinh ra hormone endorphin, giúp giảm căng thẳng và lo âu, từ đó cải thiện tâm trạng và tạo cảm giác thư giãn. Khi cơ thể và tinh thần thoải mái, bạn sẽ dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn. Đặc biệt, tập thể dục cũng giúp tăng cường chu kỳ giấc ngủ sâu (REM – rapid eye movement), giai đoạn quan trọng giúp phục hồi cơ thể và trí não. Khi giấc ngủ sâu được duy trì và ổn định, bạn sẽ cảm thấy tỉnh táo và tràn đầy năng lượng vào ngày hôm sau.
- Điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể: Tập thể dục, đặc biệt là vào buổi sáng, giúp điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể. Nhịp sinh học là chu kỳ 24 giờ của các hoạt động sinh lý trong cơ thể, điều khiển thời gian thức và ngủ của mỗi người. Khi bạn tập luyện vào buổi sáng, ánh sáng mặt trời kết hợp với vận động giúp cơ thể nhận biết thời gian bắt đầu ngày mới, từ đó đồng hồ sinh học được điều chỉnh đúng cách. Kết quả là vào buổi tối, cơ thể sẽ tự động cảm thấy buồn ngủ và bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.
- Giảm triệu chứng mất ngủ: Mất ngủ (insomnia) là một trong những vấn đề giấc ngủ phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Tập thể dục thường xuyên đã được chứng minh là phương pháp hiệu quả để cải thiện triệu chứng mất ngủ. Khi vận động, cơ thể mệt mỏi hơn về mặt thể chất, điều này khiến bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ. Ngoài ra, tập thể dục giúp giảm bớt căng thẳng, nguyên nhân chính gây ra mất ngủ. Một số hoạt động nhẹ nhàng như yoga, đi bộ, bơi lội cũng giúp thư giãn cơ bắp và tinh thần, tạo điều kiện cho giấc ngủ đến một cách tự nhiên.
- Tăng cường tuần hoàn máu và sức khỏe tim mạch: Khi tập thể dục, tim mạch và hệ tuần hoàn máu của cơ thể được cải thiện, giúp đưa oxy và dưỡng chất đến các cơ quan nhanh hơn. Quá trình này giúp cơ thể hoạt động hiệu quả hơn trong suốt ngày và đồng thời giúp phục hồi tốt hơn trong khi ngủ. Sự cải thiện này giúp giảm bớt tình trạng ngưng thở khi ngủ, một vấn đề nghiêm trọng có thể dẫn đến giấc ngủ gián đoạn.
- Tập thể dục giúp kiểm soát cân nặng, gián tiếp cải thiện giấc ngủ: Cân nặng dư thừa có thể gây ra nhiều vấn đề về giấc ngủ, bao gồm ngáy và hội chứng ngưng thở khi ngủ. Tập thể dục thường xuyên giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả, từ đó giảm bớt các triệu chứng ngáy và các rối loạn giấc ngủ liên quan đến thừa cân. Khi cơ thể ở trạng thái cân đối và khỏe mạnh, chất lượng giấc ngủ cũng sẽ được cải thiện đáng kể.
- Lưu ý về thời gian tập thể dục: Mặc dù tập thể dục có nhiều lợi ích cho giấc ngủ, nhưng bạn cần chú ý đến thời gian tập luyện. Tập thể dục quá gần giờ đi ngủ có thể gây ra hiệu ứng ngược, làm cho bạn khó ngủ hơn. Điều này là do khi tập luyện, nhịp tim tăng lên và hormone adrenaline được sản sinh, khiến cơ thể khó thư giãn ngay lập tức. Vì vậy, nên tập thể dục ít nhất 3-4 giờ trước khi đi ngủ để cơ thể có đủ thời gian thư giãn và sẵn sàng cho giấc ngủ.
Tập thể dục là một phương pháp tuyệt vời để cải thiện chất lượng giấc ngủ. Từ việc giúp ngủ sâu hơn, điều chỉnh đồng hồ sinh học cho đến giảm căng thẳng và triệu chứng mất ngủ, vận động thể chất đóng vai trò không thể thiếu trong việc duy trì sức khỏe toàn diện. Để đạt được kết quả tốt nhất, hãy duy trì thói quen tập thể dục đều đặn và lựa chọn thời gian tập phù hợp để tận dụng tối đa lợi ích của giấc ngủ.