Chứng ngưng thở khi ngủ, hay còn gọi là sleep apnea, là một rối loạn giấc ngủ phổ biến, gây ra những lần ngừng thở ngắn trong khi ngủ. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các triệu chứng, nguyên nhân cũng như những tác động mà sleep apnea gây ra.
Triệu Chứng Của Sleep Apnea
Người bị sleep apnea thường không nhận ra các triệu chứng của mình, vì chúng xảy ra trong khi ngủ. Tuy nhiên, những người xung quanh hoặc người ngủ cùng có thể nhận thấy các dấu hiệu này. Một số triệu chứng phổ biến của sleep apnea bao gồm:
- Ngáy To: Ngáy là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của chứng ngưng thở khi ngủ. Tiếng ngáy thường lớn và xảy ra thường xuyên, đặc biệt là khi nằm ngửa.
- Ngừng Thở Ngắn Khi Ngủ: Sleep apnea gây ra các đợt ngừng thở ngắn, thường kéo dài từ vài giây đến một phút, sau đó hơi thở sẽ trở lại bình thường kèm theo tiếng thở mạnh hoặc tiếng khịt mũi.
- Thức Dậy Nhiều Lần Trong Đêm: Những người mắc sleep apnea thường xuyên tỉnh giấc mà không biết lý do, do cơ thể phản ứng với việc ngừng thở. Điều này dẫn đến giấc ngủ không sâu và không liên tục.
- Mệt Mỏi Và Buồn Ngủ Ban Ngày: Do giấc ngủ bị gián đoạn, người bị sleep apnea thường cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng và buồn ngủ vào ban ngày, ngay cả sau khi đã ngủ đủ giờ.
- Khó Tập Trung Và Nhớ Kém: Giấc ngủ không chất lượng có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung và ghi nhớ của người bệnh. Họ thường gặp khó khăn trong công việc và học tập do thiếu tỉnh táo.
- Đau Đầu Vào Buổi Sáng: Sleep apnea gây ra hiện tượng thiếu oxy trong lúc ngủ, dẫn đến đau đầu vào buổi sáng sau khi thức dậy.
- Khó Chịu, Cáu Gắt: Tình trạng ngủ không đủ giấc làm ảnh hưởng đến tâm trạng, khiến người bệnh trở nên dễ cáu gắt và khó chịu.
Nguyên Nhân Của Sleep Apnea
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chứng ngưng thở khi ngủ, nhưng chủ yếu chia thành hai loại chính: ngưng thở tắc nghẽn và ngưng thở trung ương.
- Sleep Apnea Do Tắc Nghẽn (Obstructive Sleep Apnea – OSA): Đây là loại phổ biến nhất của chứng ngưng thở khi ngủ, xảy ra khi các cơ ở cổ họng bị giãn ra quá mức, gây tắc nghẽn đường thở. Khi đó, không khí không thể đi qua đường hô hấp, dẫn đến việc ngừng thở tạm thời.
- Béo phì: Người thừa cân có lượng mỡ dư thừa ở vùng cổ và ngực, điều này có thể gây áp lực lên đường thở và dẫn đến tình trạng ngưng thở khi ngủ.
- Kích thước amidan và lưỡi gà lớn: Amidan hoặc lưỡi gà lớn hơn bình thường có thể chặn đường thở và gây ra chứng ngưng thở.
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc chứng sleep apnea tăng lên theo độ tuổi, đặc biệt là ở những người từ 40 tuổi trở lên.
- Sử dụng rượu và thuốc an thần: Các chất này làm giãn cơ và có thể gây cản trở đường thở trong lúc ngủ.
- Sleep Apnea Trung Ương (Central Sleep Apnea): Nguyên nhân của loại này không liên quan đến tắc nghẽn đường thở, mà là do não bộ không gửi tín hiệu đúng cách đến các cơ kiểm soát hơi thở. Điều này làm cho người bệnh ngừng thở trong thời gian ngắn khi ngủ.
- Các vấn đề về hệ thần kinh: Một số bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh như đột quỵ, bệnh Parkinson có thể gây ra chứng ngưng thở trung ương.
- Suy tim: Bệnh nhân mắc các bệnh về tim mạch có nguy cơ cao bị chứng sleep apnea trung ương.
Tác Động Của Sleep Apnea
Nếu không được điều trị, chứng ngưng thở khi ngủ có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch: Sleep apnea có liên quan đến các bệnh như tăng huyết áp, đột quỵ, và suy tim do thiếu oxy kéo dài trong quá trình ngủ.
- Tiểu đường loại 2: Thiếu ngủ và thiếu oxy có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa đường trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường.
- Tai nạn giao thông: Người mắc sleep apnea có nguy cơ buồn ngủ khi lái xe, dẫn đến tăng nguy cơ tai nạn.
Sleep apnea là một rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết các triệu chứng và điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh những tác động xấu đến sức khỏe. Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng như ngáy lớn, ngừng thở khi ngủ, hoặc cảm thấy mệt mỏi ban ngày, hãy tìm đến bác sĩ để được kiểm tra và điều trị.