Thuật toán của các nền tảng truyền thông xã hội có tác động lớn đến dư luận, định hình cách mọi người tiếp nhận và phản ứng với thông tin. Dưới đây là một số cách mà thuật toán có thể ảnh hưởng đến dư luận:
1. Tạo Hiệu Ứng Bong Bóng Lọc (Filter Bubble)
- Thuật toán thường ưu tiên hiển thị những nội dung phù hợp với sở thích, thói quen, và quan điểm cá nhân của người dùng. Điều này có thể tạo ra một “bong bóng lọc,” khiến người dùng chỉ thấy những ý kiến và quan điểm tương đồng, làm giảm cơ hội tiếp xúc với những quan điểm trái chiều. Bong bóng lọc có thể dẫn đến tình trạng hiểu biết phiến diện và củng cố niềm tin hiện có.
2. Gia Tăng Sự Lan Truyền Thông Tin Giả Mạo
- Thuật toán thường ưu tiên các nội dung có khả năng thu hút sự chú ý, bất kể nội dung đó có chính xác hay không. Những tin tức giật gân, gây tranh cãi thường dễ lan truyền hơn, từ đó làm tăng khả năng lan truyền thông tin sai lệch hoặc tin giả. Điều này có thể làm dư luận trở nên cực đoan, thiếu tin tưởng vào nguồn tin và dễ bị dẫn dắt.
3. Hiệu Ứng Đám Đông và Áp Lực Xã Hội
- Thuật toán thường ưu tiên hiển thị các bài đăng có lượng tương tác cao, tạo ra hiệu ứng đám đông. Người dùng có xu hướng đồng tình hoặc chia sẻ các ý kiến phổ biến để “hòa nhập” với số đông, ngay cả khi không hoàn toàn đồng ý. Áp lực xã hội này có thể khiến dư luận bị ảnh hưởng bởi các ý kiến phổ biến nhưng không thực sự đúng đắn.
4. Tăng Cường Tính Cực Đoan trong Quan Điểm
- Thuật toán thường ưu tiên các nội dung “cực đoan” vì chúng có khả năng gây chú ý và tạo ra tương tác cao hơn. Điều này có thể khiến dư luận trở nên gay gắt, với các quan điểm được phân cực rõ rệt, dẫn đến tình trạng khó tìm thấy sự đồng thuận hoặc đối thoại bình đẳng.
5. Thúc Đẩy Văn Hóa Tiêu Cực và Đấu Tranh Trực Tuyến
- Thuật toán thường ưu tiên các bài đăng nhận được nhiều phản hồi, kể cả phản hồi tiêu cực. Do đó, nội dung tiêu cực hoặc gây tranh cãi thường dễ nổi bật hơn, từ đó khuyến khích văn hóa tiêu cực, công kích và đấu tranh trên mạng xã hội. Điều này có thể ảnh hưởng đến không khí dư luận, khiến nhiều người cảm thấy bức bối hoặc bất an.
6. Giới Hạn Sự Đa Dạng của Quan Điểm
- Thuật toán thường tối ưu hóa để người dùng có trải nghiệm cá nhân hóa, nhưng đồng thời điều này cũng hạn chế khả năng tiếp cận với nhiều quan điểm khác nhau. Người dùng thường chỉ thấy những nội dung gần gũi với họ, dẫn đến tình trạng suy nghĩ đồng nhất và làm hạn chế sự phong phú của dư luận.
7. Tác Động Đến Sức Khỏe Tâm Lý của Công Chúng
- Việc tiếp xúc liên tục với nội dung tiêu cực, gây tranh cãi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý, làm tăng cảm giác căng thẳng và lo lắng. Điều này có thể khiến công chúng mất niềm tin vào xã hội, dễ bị ảnh hưởng bởi những luồng ý kiến tiêu cực trong dư luận.
Tóm lại, thuật toán truyền thông xã hội có tác động to lớn đến cách mà dư luận được hình thành và định hình. Chính vì vậy, người dùng cần có ý thức về tác động của các thuật toán và nên tiếp cận thông tin một cách có chọn lọc để duy trì quan điểm cân bằng và khách quan hơn.