Tết Nguyên Đán (Imlek) là dịp lễ quan trọng nhất trong năm đối với cộng đồng người Hoa trên khắp thế giới. Ngoài các phong tục truyền thống như chúc Tết, lì xì và sum họp gia đình, ẩm thực đóng vai trò không thể thiếu trong ngày Tết. Mỗi món ăn trên bàn tiệc đều mang một ý nghĩa đặc biệt, thể hiện mong ước về may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng. Dưới đây là những món ăn không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán và ý nghĩa của chúng.
1. Cá – Biểu Tượng Của Sự Dư Giả
Trong tiếng Trung, từ “cá” (鱼 – yú) phát âm giống với từ “dư dả” (余 – yú), mang ý nghĩa phú quý, dư dả tài lộc trong năm mới. Vì vậy, cá luôn có mặt trong mâm cỗ ngày Tết với mong muốn có một năm sung túc.
Cách thưởng thức cá trong dịp Tết:
- Cá thường được hấp nguyên con để thể hiện sự trọn vẹn và may mắn.
- Một số gia đình có tục lệ để lại một phần cá sau bữa ăn để biểu thị sự dư dả trong năm mới.
- Các loại cá phổ biến trong dịp Tết là cá chép, cá diêu hồng hoặc cá rô phi.
2. Sủi Cảo – Tượng Trưng Cho Tài Lộc
Sủi cảo (饺子 – jiǎozi) là món ăn truyền thống không thể thiếu trong đêm giao thừa, đặc biệt ở miền Bắc Trung Quốc. Hình dáng của sủi cảo giống với thỏi vàng cổ, tượng trưng cho sự giàu có và thịnh vượng.
Phong tục ăn sủi cảo ngày Tết:
- Sủi cảo thường được ăn vào đêm giao thừa để cầu mong tài lộc trong năm mới.
- Một số gia đình bỏ đồng xu vào nhân sủi cảo, ai ăn trúng sẽ gặp nhiều may mắn.
- Nhân sủi cảo có thể làm từ thịt heo, tôm, rau hoặc nấm, tùy theo khẩu vị từng vùng.
3. Bánh Tổ – Cầu Chúc Thăng Tiến
Bánh tổ (年糕 – niángāo) có kết cấu dẻo, vị ngọt nhẹ và được làm từ bột nếp. Trong tiếng Trung, “niángāo” phát âm giống với “năm mới thăng tiến” (年高), tượng trưng cho sự phát triển và thành công trong công việc và cuộc sống.
Các biến thể của bánh tổ:
- Ở miền Nam Trung Quốc, bánh tổ thường được hấp hoặc chiên để có vị giòn bên ngoài, mềm dẻo bên trong.
- Ở miền Bắc Trung Quốc, bánh có thể được làm từ bột nếp trắng hoặc vàng, tượng trưng cho vàng bạc và tài lộc.
4. Mì Trường Thọ – Mong Cầu Sức Khỏe Và Tuổi Thọ
Mì trường thọ (长寿面 – chángshòu miàn) là món ăn đặc biệt với sợi mì dài tượng trưng cho tuổi thọ và sức khỏe dồi dào.
Phong tục ăn mì trường thọ:
- Mì được luộc nguyên sợi dài, không cắt ngắn để tránh làm giảm tuổi thọ.
- Khi ăn, người ta hạn chế cắn đứt sợi mì mà nên ăn hết một sợi để cầu chúc sức khỏe viên mãn.
5. Quýt Và Cam – Biểu Tượng Của May Mắn
Quýt (桔 – jú) và cam (橙 – chéng) là hai loại trái cây may mắn trong ngày Tết vì chúng có màu vàng cam rực rỡ, tượng trưng cho vàng bạc và thịnh vượng.
Phong tục liên quan đến quýt và cam:
- Trong tiếng Trung, từ “quýt” phát âm giống với từ “may mắn” (吉 – jí), vì vậy chúng thường được dùng làm quà biếu ngày Tết.
- Nhiều gia đình đặt một chậu quýt trong nhà để thu hút tài lộc suốt năm mới.
- Người ta thường để nguyên lá khi tặng quýt để tượng trưng cho sự trường tồn và phát triển.
Kết Luận
Mỗi món ăn trong dịp Tết Nguyên Đán đều mang một ý nghĩa đặc biệt, thể hiện những lời chúc tốt đẹp cho năm mới. Từ cá tượng trưng cho sự dư dả, sủi cảo cầu tài lộc, bánh tổ chúc thăng tiến, mì trường thọ cầu sức khỏe đến quýt và cam mang lại may mắn, tất cả đều góp phần tạo nên một cái Tết trọn vẹn. Nếu có cơ hội tham gia một bữa tiệc Tết truyền thống, đừng quên thưởng thức những món ăn ý nghĩa này để cảm nhận tinh thần ngày Tết trọn vẹn nhất.