Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam và Hàn Quốc. Tuy nhiên, dù cùng chia sẻ nền văn hóa Á Đông và có chung lịch âm, cách người Hàn Quốc đón Tết Seollal và người Việt Nam đón Tết Nguyên Đán vẫn có nhiều điểm khác biệt. Dưới đây là những nét tương đồng và khác biệt giữa hai ngày Tết truyền thống này.
1. Thời gian tổ chức
Cả Seollal và Tết Nguyên Đán đều dựa trên âm lịch, thường diễn ra vào khoảng cuối tháng 1 hoặc đầu tháng 2 dương lịch. Tuy nhiên, thời gian nghỉ Tết ở hai nước có sự khác biệt.
- Ở Hàn Quốc, Seollal kéo dài 3 ngày bao gồm ngày trước Tết, ngày Tết và ngày sau Tết.
- Ở Việt Nam, Tết Nguyên Đán thường kéo dài lâu hơn, có thể từ 5 đến 7 ngày hoặc hơn tùy theo quy định từng năm. Người Việt cũng có truyền thống đón Tết từ trước giao thừa và kéo dài đến hết Rằm tháng Giêng.
2. Các nghi lễ cúng tổ tiên
Seollal và Tết Nguyên Đán đều là dịp để con cháu tưởng nhớ tổ tiên, nhưng cách thực hiện nghi lễ có sự khác biệt:
- Ở Hàn Quốc, lễ cúng tổ tiên gọi là Charye, được tổ chức vào buổi sáng ngày Tết. Gia đình chuẩn bị một bàn thờ đầy đủ món ăn truyền thống để cúng tổ tiên, sau đó con cháu cúi lạy để bày tỏ lòng kính trọng.
- Ở Việt Nam, người dân thường thực hiện lễ cúng Giao thừa vào đêm 30 Tết, và sáng mùng 1 sẽ làm lễ cúng tổ tiên tại nhà. Ngoài ra, ngày mùng 3 hoặc mùng 4 có tục hóa vàng để tiễn ông bà về trời.
3. Trang phục truyền thống
- Ở Hàn Quốc, vào ngày Seollal, người dân thường mặc Hanbok – trang phục truyền thống với màu sắc tươi sáng. Trẻ em mặc Hanbok để thực hiện nghi lễ cúi lạy người lớn tuổi.
- Ở Việt Nam, trang phục ngày Tết linh hoạt hơn. Phụ nữ thường mặc áo dài, trong khi nam giới có thể mặc áo dài truyền thống hoặc trang phục hiện đại.
4. Món ăn đặc trưng
Ẩm thực ngày Tết ở hai nước cũng có những nét riêng biệt.
- Ở Hàn Quốc, món ăn đặc trưng trong ngày Seollal là Tteokguk – một món súp bánh gạo tượng trưng cho sự trưởng thành và may mắn. Ngoài ra, còn có các món như Jeon (bánh xèo Hàn Quốc), Galbijjim (sườn hầm) và Japchae (miến trộn).
- Ở Việt Nam, món ăn không thể thiếu là bánh chưng ở miền Bắc và bánh tét ở miền Nam, tượng trưng cho sự tri ân đất trời. Ngoài ra, còn có thịt kho tàu, giò chả, dưa hành và các loại mứt Tết.
5. Hoạt động vui chơi và phong tục ngày Tết
- Hàn Quốc: Trẻ em sẽ cúi lạy người lớn để nhận tiền lì xì (Sebae), và người lớn sẽ chúc phúc cho các em nhỏ. Ngoài ra, người Hàn Quốc còn chơi các trò chơi truyền thống như Yutnori (chơi gậy), Neolttwigi (bập bênh truyền thống) và Jegichagi (đá cầu).
- Việt Nam: Người Việt có phong tục chúc Tết và mừng tuổi cho trẻ nhỏ và người cao tuổi bằng phong bao lì xì đỏ. Ngoài ra, còn có các trò chơi dân gian như đánh đu, bài chòi và bầu cua tôm cá.
Dù Seollal và Tết Nguyên Đán đều là dịp lễ quan trọng để sum họp gia đình và thể hiện lòng kính trọng đối với tổ tiên, mỗi quốc gia lại có những phong tục riêng biệt. Hàn Quốc chú trọng vào nghi lễ cúng bái trang trọng và các món ăn mang ý nghĩa biểu tượng, trong khi Việt Nam có không khí rộn ràng hơn với nhiều ngày vui chơi, cúng lễ và hội hè. Cả hai ngày Tết đều thể hiện nét đẹp văn hóa và tinh thần đoàn kết của mỗi dân tộc.