Đã bao giờ bạn nghe một bài hát và giai điệu cứ vang lên trong đầu suốt cả ngày chưa? Hiện tượng này gọi là “earworm” – khi một đoạn nhạc hoặc câu hát cứ lặp đi lặp lại trong tâm trí mà bạn không thể kiểm soát. Dưới đây là 5 lý do khoa học giải thích tại sao điều đó xảy ra.
1. Giai Điệu Đơn Giản Và Lặp Lại
Những bài hát có cấu trúc đơn giản, tiết tấu đều và lời hát dễ nhớ thường dễ “nằm” lại trong đầu. Bộ não con người yêu thích sự quen thuộc và dễ đoán, vì vậy giai điệu lặp lại có khả năng tạo dấu ấn mạnh mẽ hơn.
2. Cảm Xúc Gắn Liền Với Bài Hát
Nếu bạn nghe một bài hát vào lúc đang vui, buồn hay hồi hộp, não bộ sẽ ghi nhớ cảm xúc đó cùng với giai điệu. Khi cảm xúc được kích hoạt lại, bài hát có thể tự động “bật lại” trong tâm trí như một phản xạ.
3. Nghe Quá Nhiều Lần Trong Thời Gian Ngắn
Lặp đi lặp lại là cách hiệu quả để não lưu giữ thông tin. Nếu bạn nghe một bài hát quá nhiều lần trong vài ngày, nó sẽ trở thành một “dấu ấn âm thanh” mạnh mẽ và rất dễ bị gợi lại bất cứ lúc nào.
4. Bài Hát Có Nhịp Điệu Gần Với Cách Bộ Não Xử Lý Ngôn Ngữ
Một số nghiên cứu cho thấy bài hát có tiết tấu tương đồng với nhịp điệu ngôn ngữ (ví dụ như các câu có nhịp điệu đều, vần điệu) sẽ dễ “kích hoạt” vùng xử lý ngôn ngữ trong não. Điều này khiến chúng ta có xu hướng lặp lại nó một cách vô thức.
5. Bộ Não Cố Gắng “Hoàn Thành” Những Giai Điệu Dang Dở
Khi bạn chỉ nghe một đoạn của bài hát mà chưa nghe trọn vẹn, não có xu hướng lặp lại đoạn đó với mong muốn hoàn thiện phần còn thiếu. Đây là một cơ chế tự nhiên của bộ não để giải quyết “nhiệm vụ chưa hoàn tất”.
Việc một bài hát mắc kẹt trong đầu là điều hoàn toàn bình thường và xảy ra với hầu hết mọi người. Dù đôi khi gây khó chịu, nó là dấu hiệu cho thấy bộ não bạn đang hoạt động tích cực trong việc ghi nhớ và xử lý âm thanh. Nếu muốn “gỡ” bài hát khỏi đầu, hãy thử nghe trọn bài, đổi sang bài khác hoặc chuyển sang một hoạt động đòi hỏi tập trung cao.