Sốt là một trong những phản ứng phổ biến của cơ thể khi có sự xâm nhập của vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn hoặc virus.
Tuy đôi khi gây khó chịu, sốt thực chất là một cơ chế bảo vệ tự nhiên giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những gì xảy ra bên trong cơ thể khi bạn bị sốt.
- Sốt Bắt Đầu Từ Đâu?
Khi cơ thể phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn hoặc virus, hệ miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách sản sinh ra các chất hóa học gọi là cytokine và prostaglandin.
Những chất này truyền tín hiệu đến vùng dưới đồi (hypothalamus) trong não – nơi điều hòa nhiệt độ cơ thể. Vùng dưới đồi sau đó “thiết lập lại” nhiệt độ cơ thể ở mức cao hơn bình thường, gây ra hiện tượng sốt.
- Tại Sao Cơ Thể Tăng Nhiệt Độ?
Nhiệt độ cao hơn giúp làm chậm sự phát triển của vi sinh vật, đồng thời tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch như đại thực bào, tế bào T và B.
Ngoài ra, nhiều loại vi khuẩn và virus không thể tồn tại hoặc nhân lên hiệu quả ở nhiệt độ cao, do đó sốt giúp cản trở quá trình phát triển của chúng.
- Cảm Giác Ớn Lạnh Khi Bắt Đầu Bị Sốt
Dù nhiệt độ cơ thể tăng, bạn vẫn cảm thấy lạnh vì vùng dưới đồi đã đặt ngưỡng nhiệt độ mới cao hơn, khiến cơ thể cho rằng bạn đang “lạnh” và cần tạo nhiệt.
Cơ thể sẽ bắt đầu run rẩy để sinh nhiệt, co mạch máu ở da để giữ nhiệt, dẫn đến cảm giác ớn lạnh dù nhiệt độ thực tế đang tăng lên.
- Các Biểu Hiện Thường Gặp Khi Bị Sốt
- Cảm giác nóng, khô người hoặc vã mồ hôi
- Mệt mỏi, đau đầu hoặc chóng mặt
- Nhịp tim và nhịp thở tăng
- Chán ăn hoặc khó ngủ
Những biểu hiện này là hệ quả của việc nhiệt độ cơ thể tăng lên và hoạt động miễn dịch đang được tăng cường.
- Cơ Thể Làm Gì Khi Nhiễm Trùng Bắt Đầu Giảm?
Khi hệ miễn dịch dần kiểm soát được vi khuẩn hoặc virus, nồng độ cytokine và prostaglandin trong máu giảm xuống.
Vùng dưới đồi sẽ đưa nhiệt độ cơ thể trở lại mức bình thường. Lúc này, cơ thể bắt đầu tỏa nhiệt qua mồ hôi và giãn mạch máu ở da để làm mát.
- Khi Nào Cần Lo Lắng Về Sốt?
- Sốt kéo dài quá 3 ngày mà không rõ nguyên nhân
- Nhiệt độ cơ thể vượt quá 39°C (trẻ nhỏ) hoặc 40°C (người lớn)
- Có dấu hiệu co giật, lú lẫn, phát ban hoặc khó thở
Trong những trường hợp này, cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
- Cách Hạ Sốt Đúng Cách
- Uống nhiều nước để tránh mất nước do đổ mồ hôi
- Mặc quần áo thoáng mát và ở nơi mát mẻ
- Dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn bác sĩ nếu cần thiết
- Nghỉ ngơi nhiều để cơ thể hồi phục
Tuy nhiên, không nên cố gắng hạ sốt quá mức nếu nhiệt độ chưa quá cao, vì sốt nhẹ có lợi trong việc chống lại nhiễm trùng.
- Làm Gì Để Ngăn Ngừa Sốt Do Nhiễm Trùng?
- Vệ sinh tay thường xuyên
- Tránh tiếp xúc với người bệnh
- Tiêm phòng đầy đủ
- Tăng cường sức đề kháng qua chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý
Sốt là một phản ứng sinh học bình thường và có lợi của cơ thể khi chống lại nhiễm trùng. Hiểu rõ cơ chế và biểu hiện của sốt sẽ giúp bạn bình tĩnh hơn khi đối mặt với tình trạng này, đồng thời biết cách chăm sóc bản thân và người thân một cách hiệu quả.
Trong một số trường hợp đặc biệt, việc thăm khám bác sĩ là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.