Sushi – món ăn trứ danh của Nhật Bản – không chỉ là một biểu tượng ẩm thực mà còn là câu chuyện lịch sử phản ánh sự sáng tạo và tính thích ứng của con người với môi trường. Từ những miếng cá lên men thủa xưa đến các loại sushi hiện đại đa dạng hôm nay, món ăn này đã trải qua một hành trình dài đầy thú vị. Bài viết dưới đây sẽ đưa bạn đi qua các mốc phát triển quan trọng của sushi.
1. Nguồn Gốc Cổ Xưa Từ Đông Nam Á
Sushi không bắt nguồn trực tiếp từ Nhật Bản mà có gốc từ một phương pháp bảo quản thực phẩm ở Đông Nam Á vào khoảng thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên.
Người xưa bảo quản cá bằng cách lên men cùng với cơm và muối – gọi là narezushi. Sau thời gian lên men, họ vứt cơm đi và chỉ ăn phần cá.
2. Sự Cải Tiến Tại Nhật Bản – Haya-zushi
Vào khoảng thế kỷ thứ 8, phương pháp này được đưa vào Nhật Bản và dần được biến đổi. Đến thế kỷ thứ 15, người Nhật bắt đầu ăn cả cơm lẫn cá và rút ngắn thời gian lên men – tạo ra hàya-zushi.
Đây là bước ngoặt giúp sushi trở thành một món ăn thực sự chứ không chỉ là phương pháp bảo quản.
3. Sự Xuất Hiện Của Edo-mae Sushi (Nigiri)
Vào đầu thế kỷ 19, trong thời kỳ Edo, một dạng sushi mới ra đời ở Tokyo (lúc đó gọi là Edo): đó là nigiri sushi – cơm nắm vừa tay, bên trên đặt miếng cá sống tươi hoặc chế biến nhẹ.
Edo-mae sushi nhanh chóng trở nên phổ biến vì có thể ăn nhanh, không cần lên men dài ngày, rất phù hợp với lối sống thành thị.
4. Sự Lan Rộng Của Sushi Ra Thế Giới
Sau Thế chiến II, khi Nhật Bản mở cửa và giao lưu quốc tế mở rộng, sushi bắt đầu xuất hiện tại Mỹ, Canada và các nước phương Tây.
Các nhà hàng sushi tại Mỹ đã tạo ra những biến thể như California Roll – sử dụng cái lăn trong (cuộn ngược cơm ra ngoài), thay cá sống bằng thanh cua, bơ và dưa chuột – phù hợp với khẩu vị địa phương.
5. Sushi Hiện Đại – Sự Sáng Tạo Không Giới Hạn
Ngày nay, sushi đã vượt qua khuôn khổ truyền thống để trở nên đa dạng và sáng tạo. Từ sushi chiên giòn, sushi cuộn rau củ ăn chay, đến sushi tráng miệng làm từ hoa quả và chocolate – tất cả phản ánh sự linh hoạt của món ăn này.
Các nhà hàng sushi cao cấp (omakase) vẫn duy trì phong cách truyền thống, trong khi các chuỗi sushi băng chuyền và sushi takeaway đáp ứng nhu cầu ăn nhanh, tiện lợi.
6. Sushi Trong Văn Hóa Ẩm Thực Đương Đại
Sushi không chỉ là món ăn mà còn là một phần của văn hóa toàn cầu. Nó xuất hiện trong cả phim ảnh, truyện tranh, ca nhạc và thậm chí là biểu tượng cho sự sang trọng, tinh tế.
Nhiều quốc gia đã biến tấu sushi theo phong cách riêng như sushi Mexico (cuộn với jalapeño và phô mai kem), sushi Hàn Quốc (kimbap), hay sushi thực vật cho người ăn chay.
Kết Luận
Từ một món ăn lên men cổ xưa đến biểu tượng ẩm thực đương đại, sushi đã chứng minh sức hấp dẫn và khả năng thích nghi đáng kinh ngạc. Dù bạn ăn sushi ở Tokyo, Paris hay New York, món ăn này vẫn giữ được bản chất là sự hòa quyện giữa đơn giản, tinh tế và sáng tạo không giới hạn.