Sao biển là một trong những sinh vật kỳ lạ và hấp dẫn nhất trong lòng đại dương. Với hình dáng ngôi sao đặc trưng và chuyển động chậm rãi trên đáy biển, sao biển thường khiến người quan sát tò mò về cách chúng tồn tại và vận hành. Điều đặc biệt là sao biển không có não và máu như các loài động vật khác, nhưng vẫn có khả năng di chuyển, phản ứng với môi trường và thực hiện các hoạt động sống một cách đáng kinh ngạc.
1. Không có não nhưng vẫn phản ứng được với môi trường
Sao biển không sở hữu bộ não trung tâm như con người hoặc nhiều loài động vật có xương sống. Thay vào đó, hệ thần kinh của chúng phân bố dạng lưới khắp cơ thể. Mỗi cánh tay của sao biển đều chứa một mạng lưới dây thần kinh giúp tiếp nhận thông tin từ môi trường xung quanh và gửi tín hiệu về trung tâm đĩa tròn ở giữa cơ thể. Nhờ cơ chế này, sao biển có thể phản ứng trước ánh sáng, chướng ngại vật hoặc con mồi mà không cần đến một bộ não thực sự.
2. Di chuyển nhờ hàng ngàn ống chân tí hon
Sao biển di chuyển bằng cách sử dụng các ống chân nhỏ li ti nằm ở mặt dưới các cánh tay. Những ống chân này hoạt động dựa trên hệ thống thủy lực gọi là “hệ thống mạch nước” (water vascular system). Nước biển được hút vào qua một lỗ nhỏ trên thân sao biển gọi là madreporite, sau đó dẫn truyền qua các ống dẫn nước để điều khiển sự co giãn của các ống chân. Nhờ cơ chế này, sao biển có thể bò chậm rãi trên bề mặt đá, san hô hoặc cát đáy biển.
3. Không có máu, dùng nước biển thay thế
Thay vì máu như các động vật khác, sao biển sử dụng nước biển như một phương tiện lưu thông dinh dưỡng và khí oxy trong cơ thể. Nước biển được dẫn qua hệ thống mạch nước và hỗ trợ quá trình trao đổi chất, loại bỏ chất thải và vận chuyển oxy đến các tế bào. Điều này giúp sao biển duy trì sự sống mà không cần hệ tuần hoàn máu truyền thống.
4. Khả năng tái sinh đáng kinh ngạc
Một điều đặc biệt khác ở sao biển là khả năng tái sinh. Nếu một phần cánh tay bị mất, sao biển có thể mọc lại phần bị thương. Một số loài thậm chí có thể tái sinh toàn bộ cơ thể chỉ từ một cánh tay còn lại, miễn là phần đĩa trung tâm vẫn còn. Khả năng này giúp chúng tồn tại tốt hơn trong môi trường biển đầy nguy hiểm và kẻ thù.
Kết luận
Dù không có não hay máu, sao biển vẫn là minh chứng sống động cho sự thích nghi kỳ diệu của sinh vật biển. Cấu tạo cơ thể độc đáo cùng những khả năng sinh tồn đặc biệt đã giúp loài động vật này trở thành một phần quan trọng trong hệ sinh thái đại dương và là đề tài nghiên cứu hấp dẫn trong thế giới sinh học hiện đại.