Kiến đỏ là loài côn trùng phổ biến ở nhiều khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm cả Việt Nam. Chúng thường xuất hiện ở vườn cây, trong nhà, và thậm chí cả các thiết bị điện tử. Một hiện tượng thú vị nhưng cũng gây phiền phức là việc kiến đỏ thường tập trung quanh ổ điện, thiết bị điện tử hoặc các bảng mạch điện. Nhiều người thắc mắc vì sao kiến lại bị “thu hút” bởi dòng điện. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và tác động của hiện tượng này.
Đặc điểm hành vi của kiến đỏ
Kiến đỏ là loài kiến có tổ chức xã hội cao, thường sống thành đàn lớn. Chúng giao tiếp với nhau thông qua pheromone – một loại hóa chất giúp dẫn đường, cảnh báo nguy hiểm hoặc tìm nguồn thức ăn.
Loài kiến này rất nhạy cảm với các thay đổi về môi trường, đặc biệt là độ ẩm, nhiệt độ và từ trường. Chúng cũng có xu hướng di chuyển theo tín hiệu điện từ, điều này có liên quan trực tiếp đến lý do chúng hay tụ tập quanh các nguồn điện.
Vì sao kiến đỏ thích đến gần thiết bị điện
Thiết bị điện phát ra nhiệt, và trong môi trường lạnh hoặc ẩm ướt, đây là nơi lý tưởng để kiến làm tổ hoặc trú ngụ. Các khe hở nhỏ, tối và khô trong thiết bị điện giống như hang tự nhiên mà kiến ưa thích.
Dòng điện tạo ra trường điện từ nhẹ, có thể tác động đến cách kiến cảm nhận không gian. Một số nhà nghiên cứu cho rằng, trường điện từ này giống với tín hiệu pheromone, gây nhầm lẫn khiến kiến tập trung đông đúc tại đó.
Dòng điện cũng ảnh hưởng đến tuyến pheromone, khiến kiến để lại dấu vết đậm hơn, từ đó thu hút thêm nhiều đồng loại.
Hậu quả khi kiến đỏ xâm nhập thiết bị điện
Khi tụ tập thành đàn lớn, kiến đỏ có thể gây chập mạch hoặc hỏng hóc bảng điện. Chúng cắn đứt dây dẫn, phá hoại bảng mạch, hoặc để lại xác chết làm cản trở luồng điện.
Nhiều thiết bị gia dụng như máy lạnh, ổ cắm, router internet, hay nồi cơm điện từng bị kiến đỏ làm tổ và hỏng nặng.
Ngoài ra, khi bị điện giật, kiến sẽ tiết ra pheromone báo nguy, điều này khiến các cá thể khác càng đổ xô đến, làm vấn đề càng tồi tệ hơn.
Cách phòng tránh kiến đỏ trong thiết bị điện
Giữ vệ sinh khu vực quanh thiết bị điện, tránh để thức ăn vụn hoặc nước ngọt gần đó vì có thể thu hút kiến.
Bịt kín các khe hở quanh ổ điện, dây cáp để giảm nguy cơ kiến xâm nhập.
Sử dụng băng keo chống kiến, gel pheromone giả hoặc hương liệu đuổi kiến tự nhiên như tinh dầu bạc hà, chanh sả.
Nếu đã phát hiện tổ kiến trong thiết bị, nên ngắt điện hoàn toàn và nhờ kỹ thuật viên tháo rời để xử lý an toàn.
Một số quan sát khoa học thú vị
Một số nghiên cứu ghi nhận rằng kiến đỏ có khả năng phát hiện sự thay đổi vi mô trong từ trường, giống như các loài chim di cư. Điều này có thể giải thích vì sao chúng phản ứng với thiết bị điện.
Các nhà khoa học còn thử nghiệm sử dụng kiến như cảm biến sống để phát hiện rò rỉ điện, tuy nhiên điều này còn trong giai đoạn nghiên cứu và chưa ứng dụng rộng rãi.
Kết luận
Kiến đỏ bị thu hút bởi thiết bị điện không chỉ vì nhiệt hay nơi trú ẩn lý tưởng, mà còn do sự nhầm lẫn cảm nhận giữa tín hiệu điện từ và pheromone dẫn đường. Hiện tượng này tuy thú vị về mặt sinh học nhưng cũng gây nhiều phiền toái trong đời sống hằng ngày.
Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn có giải pháp phòng ngừa hiệu quả, giữ cho ngôi nhà và các thiết bị điện luôn an toàn trước sự “xâm nhập” của loài kiến nhỏ bé nhưng phiền toái này.