Street art hay nghệ thuật đường phố là một hình thức nghệ thuật đương đại nổi bật, xuất hiện từ các khu phố đô thị và dần dần lan rộng ra khắp thế giới. Với sự tự do, táo bạo và phản ánh mạnh mẽ hiện thực xã hội, street art đã vượt qua ranh giới của một loại hình nghệ thuật đường phố để trở thành biểu tượng văn hóa mang tầm quốc tế. Khác với nghệ thuật truyền thống thường được trưng bày trong bảo tàng hay phòng triển lãm, street art hiện diện ở mọi nơi, từ tường nhà, cầu vượt cho đến vỉa hè, trở thành một phần không thể thiếu của không gian đô thị.
Nguồn gốc của street art có thể truy ngược về những năm 1960–1970 tại Mỹ, đặc biệt là ở thành phố New York, nơi graffiti – vẽ chữ và hình ảnh lên tường – bắt đầu xuất hiện như một hình thức phản kháng và thể hiện bản sắc cá nhân của giới trẻ. Ban đầu, graffiti bị xem là hành vi phá hoại và phi pháp. Tuy nhiên, theo thời gian, phong trào này phát triển mạnh mẽ, thu hút nhiều nghệ sĩ với kỹ thuật và thông điệp ngày càng tinh tế. Từ graffiti, nghệ thuật đường phố mở rộng sang nhiều hình thức khác như tranh tường, stencil (kỹ thuật dùng khuôn in), poster dán và sắp đặt không gian công cộng.
Một trong những đặc điểm nổi bật của street art là tính phản ánh xã hội sâu sắc. Nhiều tác phẩm mang thông điệp về môi trường, chính trị, bình đẳng giới, quyền con người hay phê phán lối sống tiêu dùng. Nghệ sĩ đường phố sử dụng không gian công cộng như một “phòng triển lãm mở” để nói lên tiếng nói của mình, kích thích sự suy nghĩ và tranh luận từ người qua đường. Tính tương tác và tiếp cận dễ dàng khiến street art trở thành nghệ thuật gần gũi và sống động, phù hợp với nhịp sống hiện đại.
Một số nghệ sĩ street art nổi tiếng thế giới như Banksy (Anh), JR (Pháp), và Shepard Fairey (Mỹ) đã góp phần nâng tầm giá trị của loại hình nghệ thuật này. Các tác phẩm của họ không chỉ được đón nhận ở đường phố mà còn có mặt trong các sự kiện nghệ thuật lớn, phòng tranh danh tiếng, và được đấu giá với mức giá cao. Điều này chứng minh rằng nghệ thuật đường phố không còn là một hành động nổi loạn đơn thuần mà đã trở thành một phần của dòng chảy nghệ thuật đương đại.
Ngày nay, street art không chỉ hiện diện ở các thành phố lớn như London, Berlin hay New York, mà còn xuất hiện ở nhiều quốc gia khác, trong đó có Việt Nam. Các thành phố như Hà Nội, Đà Nẵng, và Sài Gòn đang dần đón nhận và phát triển nghệ thuật đường phố như một phần của không gian văn hóa đô thị, mang đến sự mới mẻ, sáng tạo và năng động cho cộng đồng.
Tóm lại, street art là biểu hiện sinh động của tư duy nghệ thuật tự do và kết nối mạnh mẽ với đời sống xã hội. Sự phát triển toàn cầu của nghệ thuật đường phố cho thấy tầm ảnh hưởng rộng lớn của nó trong việc truyền tải thông điệp, làm đẹp không gian công cộng và thúc đẩy nhận thức cộng đồng về các vấn đề xã hội đương đại.