Nhật Bản là một quốc gia có nền văn hóa lâu đời với nhiều quy tắc ứng xử tinh tế, đặc biệt trong không gian sống và bữa ăn gia đình. Trong các ngôi nhà truyền thống Nhật Bản, phong cách ngồi và cách ăn đều tuân theo những chuẩn mực lịch sự riêng. Hiểu rõ về quy tắc này không chỉ giúp bạn hòa nhập khi đến Nhật mà còn thể hiện sự tôn trọng với văn hóa bản xứ.
Không gian ăn uống trong nhà truyền thống
Trong những ngôi nhà kiểu Nhật truyền thống, người ta thường ăn uống trong một căn phòng có trải chiếu tatami, bàn ăn thấp gọi là chabudai và không sử dụng ghế cao như phương Tây. Khi bước vào phòng ăn, bạn sẽ được yêu cầu cởi giày và để lại ngoài cửa hoặc ở khu vực genkan. Việc giữ cho tatami sạch sẽ là một nguyên tắc quan trọng.
Mọi người sẽ ngồi quanh bàn chabudai, thường theo kiểu ngồi seiza – quỳ gối và đặt mông lên gót chân. Tuy nhiên, đối với người không quen hoặc người cao tuổi, có thể ngồi xếp bằng hoặc sử dụng zaisu – ghế không chân có tựa lưng để tạo sự thoải mái hơn.
Cách ngồi đúng và lịch sự
Tư thế ngồi seiza được xem là chuẩn mực trong các dịp trang trọng hoặc lễ nghi truyền thống. Khi ngồi, lưng cần giữ thẳng, tay đặt nhẹ lên đùi hoặc đan vào nhau đặt trên bàn trong lúc chờ phục vụ. Tránh duỗi chân hoặc rung đùi, vì đây là những hành động bị xem là bất lịch sự trong văn hóa Nhật.
Trong bữa ăn, nên chú ý ngồi yên lặng và tôn trọng không khí chung. Khi có người lớn tuổi hoặc chủ nhà, bạn nên chờ họ bắt đầu dùng bữa trước rồi mới ăn theo. Đây là một trong những biểu hiện của sự lễ phép và kính trọng trong giao tiếp.
Cách ăn và ứng xử trên bàn
Bữa ăn truyền thống Nhật Bản thường gồm nhiều món nhỏ được bày trên khay riêng. Bạn nên cầm bát cơm hoặc bát súp lên bằng tay trái trong khi tay phải cầm đũa. Tuyệt đối không nên cắm đũa thẳng vào bát cơm hay dùng đũa chỉ trỏ người khác. Khi không sử dụng đũa, hãy đặt chúng lên giá đũa hoặc ngang trên bát để giữ lịch sự.
Nếu bạn được mời ăn tại nhà người Nhật, đừng quên nói câu cảm ơn trước và sau bữa ăn. Trước khi ăn là “itadakimasu”, thể hiện lòng biết ơn với thực phẩm và người chuẩn bị. Sau khi ăn là “gochisousama deshita”, mang ý nghĩa cảm ơn vì bữa ăn ngon.
Kết luận
Cách ngồi và ăn trong nhà truyền thống Nhật Bản phản ánh sự tôn trọng, tinh tế và ý thức cộng đồng cao trong văn hóa Nhật. Khi tuân thủ đúng các quy tắc này, bạn không chỉ thể hiện thái độ lịch sự mà còn có cơ hội trải nghiệm trọn vẹn nét đẹp ẩm thực và sinh hoạt của người Nhật. Đây là một hành trình văn hóa thú vị dành cho những ai yêu thích đất nước mặt trời mọc.