Fast fashion hay thời trang nhanh là mô hình sản xuất và tiêu dùng thời trang với tốc độ cao, liên tục tung ra các bộ sưu tập mới theo xu hướng trong thời gian ngắn. Mặc dù mang lại sự tiện lợi và giá thành thấp cho người tiêu dùng, fast fashion lại ẩn chứa những hệ lụy nghiêm trọng đối với môi trường toàn cầu. Với nhu cầu sản xuất ồ ạt, tiêu thụ nhanh và vòng đời sản phẩm ngắn, ngành thời trang nhanh đang góp phần đáng kể vào tình trạng ô nhiễm, lãng phí tài nguyên và biến đổi khí hậu.
1. Tiêu tốn tài nguyên thiên nhiên
Ngành công nghiệp thời trang sử dụng lượng lớn nước và đất để trồng bông, sản xuất sợi và nhuộm vải. Ví dụ, để sản xuất một chiếc áo thun cotton, cần tiêu tốn khoảng 2.700 lít nước, tương đương lượng nước một người uống trong gần ba năm. Ngoài ra, việc trồng bông còn đòi hỏi nhiều thuốc trừ sâu và phân bón hóa học, gây ảnh hưởng đến đất đai và sức khỏe người dân sống gần khu vực canh tác.
2. Gây ô nhiễm nguồn nước và đất
Quá trình nhuộm và xử lý vải sử dụng nhiều hóa chất độc hại, phần lớn trong số đó bị xả thẳng ra sông ngòi mà không qua xử lý. Điều này không chỉ làm ô nhiễm nguồn nước ngọt mà còn gây nguy hại đến hệ sinh thái thủy sinh và người dân sử dụng nước sinh hoạt từ các con sông bị ảnh hưởng. Ngoài ra, vải tổng hợp như polyester khi giặt sẽ thải ra vi nhựa, góp phần vào ô nhiễm đại dương.
3. Phát thải khí nhà kính
Fast fashion là một trong những ngành gây phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới. Việc vận chuyển nguyên liệu, sản xuất hàng loạt và vận chuyển sản phẩm đến các cửa hàng trên toàn cầu tiêu tốn nhiều nhiên liệu hóa thạch. Theo ước tính, ngành thời trang phát thải khoảng 1,2 tỷ tấn khí CO₂ mỗi năm, nhiều hơn cả ngành hàng không và hàng hải cộng lại.
4. Rác thải thời trang gia tăng nhanh chóng
Do giá rẻ và liên tục cập nhật mẫu mã, người tiêu dùng có xu hướng mua sắm nhiều hơn nhưng cũng nhanh chóng vứt bỏ quần áo cũ. Mỗi năm, hàng triệu tấn quần áo bị thải ra các bãi rác, trong đó phần lớn là vải tổng hợp không phân hủy được. Những món đồ này có thể mất hàng trăm năm để phân hủy hoàn toàn, gây áp lực lớn lên hệ thống xử lý chất thải.
5. Tạo ra văn hóa tiêu dùng thiếu bền vững
Fast fashion khuyến khích người tiêu dùng chạy theo xu hướng ngắn hạn, khiến quần áo bị coi là vật dụng dùng một lần. Điều này làm suy giảm nhận thức về giá trị thực của sản phẩm và tạo nên thói quen mua sắm thiếu cân nhắc, gián tiếp góp phần vào khủng hoảng môi trường.
Tóm lại, fast fashion mang đến nhiều tiện ích ngắn hạn nhưng để lại hậu quả lâu dài cho hành tinh. Nhận thức được những tác động này là bước đầu tiên để thay đổi hành vi tiêu dùng và hướng đến một lối sống bền vững hơn. Việc lựa chọn mua ít lại, ưu tiên chất lượng, tái sử dụng và ủng hộ thời trang bền vững chính là hành động thiết thực mà mỗi cá nhân có thể thực hiện để bảo vệ môi trường sống cho thế hệ mai sau.