Ẩm thực Nhật Bản không chỉ nổi tiếng bởi hương vị tinh tế và cách bày trí đẹp mắt mà còn được biết đến với những quy tắc ứng xử chặt chẽ trong khi ăn uống. Việc tôn trọng văn hóa bàn ăn là điều quan trọng nếu bạn muốn để lại ấn tượng tốt và hòa nhập với người bản xứ. Dù là khách du lịch hay sinh sống tại Nhật một thời gian ngắn hiểu biết về các nguyên tắc cơ bản sẽ giúp bạn tránh được những hành vi bị xem là bất lịch sự. Dưới đây là một số quy tắc ăn uống phổ biến ở Nhật Bản mà bạn nên biết.
1. Nói “itadakimasu” trước khi ăn và “gochisousama” sau khi ăn
Trước khi bắt đầu bữa ăn người Nhật thường chắp hai tay và nói “itadakimasu” để thể hiện lòng biết ơn với người nấu và thức ăn được dâng lên. Sau khi ăn xong họ sẽ nói “gochisousama deshita” để cảm ơn người đã chuẩn bị bữa ăn. Đây là những cụm từ thể hiện sự tôn trọng rất quan trọng trong văn hóa ẩm thực Nhật.
2. Không cắm đũa thẳng đứng vào bát cơm
Cắm đũa thẳng vào bát cơm là điều cấm kỵ trong văn hóa Nhật vì hành động này chỉ xuất hiện trong các nghi lễ cúng người đã khuất. Thay vào đó hãy đặt đũa ngang trên giá đỡ hoặc trên cạnh đĩa khi không sử dụng. Tránh cắm đũa vào thức ăn hoặc truyền thức ăn từ đũa này sang đũa khác vì cũng mang ý nghĩa tang lễ.
3. Dùng đũa đúng cách
Không nên dùng đũa để chỉ trỏ người khác hoặc ngoáy vào món ăn trên bàn. Cũng đừng dùng đũa để kéo đĩa lại gần mình hay để gõ lên bát đĩa vì sẽ bị coi là thiếu tôn trọng. Nếu muốn chia sẻ món ăn hãy dùng đầu đũa ngược hoặc lấy đũa mới sạch để gắp.
4. Không rót đồ uống cho chính mình
Trong văn hóa Nhật việc rót rượu hoặc đồ uống cho người khác là biểu hiện của phép lịch sự và sự quan tâm. Khi đi ăn cùng người Nhật bạn nên chú ý rót đầy ly cho người bên cạnh khi thấy ly họ gần cạn và họ cũng sẽ làm điều tương tự cho bạn. Không nên tự rót cho bản thân vì điều đó có thể bị xem là thiếu tế nhị.
5. Húp mì phát ra tiếng không bị coi là bất lịch sự
Khi ăn mì như soba udon hoặc ramen việc phát ra tiếng khi húp mì không những không bị xem là bất lịch sự mà còn được cho là thể hiện sự ngon miệng và tôn trọng người nấu. Tuy nhiên bạn vẫn cần giữ mức độ vừa phải và không nên quá ồn ào trong không gian yên tĩnh.
6. Ăn hết phần ăn của mình
Người Nhật rất coi trọng việc không để thừa thức ăn vì điều đó thể hiện sự biết ơn và trân trọng công sức của người nấu cũng như tài nguyên thực phẩm. Hãy chỉ gọi món trong khả năng ăn hết và cố gắng ăn sạch sẽ phần ăn được phục vụ.
Kết luận
Ăn uống ở Nhật Bản không chỉ đơn thuần là thưởng thức món ăn mà còn là cách thể hiện văn hóa và thái độ tôn trọng lẫn nhau. Việc nắm rõ và thực hiện đúng các quy tắc ứng xử trên bàn ăn sẽ giúp bạn dễ dàng hòa nhập và để lại ấn tượng tốt với người bản xứ. Khi đã quen bạn sẽ thấy những quy tắc này không hề rườm rà mà thực chất mang lại sự hài hòa và tinh tế trong mỗi bữa ăn.