Bạn từng trải qua cảm giác nằm xuống vào ban đêm, không gian yên tĩnh, và bỗng nhiên tai bạn phát ra tiếng ù ù, rít rít hoặc tiếng ve kêu dai dẳng? Hiện tượng này không ít người gặp phải, đặc biệt khi mọi âm thanh xung quanh lắng xuống. Nhiều người thường bỏ qua hoặc cho rằng đó là điều bình thường, thậm chí có người lo sợ rằng đây là dấu hiệu của một điềm xấu nào đó theo quan niệm dân gian.
Tuy nhiên, y học hiện đại đã chứng minh rằng tình trạng tai bị ù hoặc nghe âm thanh không có nguồn phát thực tế là một hiện tượng có tên khoa học: tinnitus (chứng ù tai). Đây không phải là điều huyền bí mà là triệu chứng có nguyên nhân rõ ràng, có thể liên quan đến hệ thần kinh, thính giác, hoặc thậm chí là tâm lý. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này, nguyên nhân, và hướng xử lý phù hợp.
1. Tinnitus Là Gì?
Tinnitus là tình trạng người bệnh nghe thấy âm thanh như tiếng kêu, tiếng rít, tiếng ve, tiếng gió… trong tai hoặc đầu mà không có nguồn âm thanh thực sự phát ra từ môi trường xung quanh. Âm thanh này có thể liên tục hoặc gián đoạn, xuất hiện ở một hoặc cả hai tai.
Theo thống kê, khoảng 15–20% dân số từng trải qua tinnitus ít nhất một lần trong đời. Trong nhiều trường hợp, âm thanh trở nên rõ ràng hơn vào ban đêm vì môi trường xung quanh yên tĩnh, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu hoặc mất ngủ.
2. Nguyên Nhân Gây Tình Trạng Tai Ù Về Đêm
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tinnitus, bao gồm:
a. Tiếp xúc với tiếng ồn lớn trong thời gian dài
Những người thường xuyên làm việc trong môi trường ồn ào như nhà máy, công trường, quán bar, hoặc nghe nhạc quá lớn qua tai nghe dễ bị tổn thương tai trong, gây ra tinnitus.
b. Rối loạn tuần hoàn máu
Lưu lượng máu không đều ở khu vực đầu và cổ có thể tạo ra âm thanh bất thường, gây cảm giác ù tai.
c. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu, thuốc kháng sinh nhóm aminoglycosid… có thể gây ảnh hưởng đến dây thần kinh thính giác.
d. Mắc bệnh lý tai mũi họng
Viêm tai giữa, ráy tai tích tụ, hoặc tổn thương màng nhĩ đều có thể là nguyên nhân gây ù tai vào ban đêm.
e. Căng thẳng, lo âu, mất ngủ kéo dài
Tinh thần căng thẳng kích thích hệ thần kinh trung ương hoạt động quá mức, gây ra cảm giác âm thanh giả.
3. Tại Sao Ù Tai Thường Rõ Ràng Hơn Vào Buổi Tối?
Vào ban ngày, tiếng ồn xung quanh như tiếng nói, xe cộ, máy móc… làm lu mờ âm thanh trong tai. Nhưng khi đêm xuống và không gian trở nên yên tĩnh, người bệnh dễ tập trung vào tiếng ù trong đầu, khiến nó trở nên rõ ràng hơn. Ngoài ra, tư thế nằm ngửa cũng có thể làm thay đổi lưu thông máu vùng đầu cổ, ảnh hưởng đến cảm nhận thính giác.
4. Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?
Tình trạng ù tai không gây nguy hiểm ngay lập tức, nhưng nếu kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng như:
-
Mất ngủ nghiêm trọng
-
Chóng mặt, mất thăng bằng
-
Nghe kém đột ngột
-
Có tiền sử chấn thương đầu hoặc tai
… thì bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng hoặc thần kinh để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.
5. Cách Giảm Tình Trạng Tai Ù Tại Nhà
a. Tránh tiếng ồn lớn
Giảm sử dụng tai nghe, đặc biệt là ở mức âm lượng cao. Khi tiếp xúc với môi trường ồn ào, nên dùng thiết bị bảo vệ tai.
b. Quản lý căng thẳng
Thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, hít thở sâu để giảm áp lực lên hệ thần kinh.
c. Tạo âm thanh nền nhẹ
Nghe nhạc nhẹ, tiếng mưa rơi hoặc tiếng sóng biển giúp lấn át tiếng ù tai và dễ ngủ hơn vào ban đêm.
d. Vệ sinh tai đúng cách
Không nên ngoáy tai quá sâu. Nếu nghi ngờ có ráy tai nhiều, nên đến cơ sở y tế để làm sạch an toàn.
e. Thay đổi lối sống
Ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh, hạn chế caffeine và rượu – những yếu tố có thể làm nặng thêm triệu chứng.
Kết Luận
Ù tai vào ban đêm không phải là điều mê tín hay “điềm báo”, mà là một triệu chứng y học cần được quan tâm đúng mức. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời không chỉ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, mà còn phòng ngừa những rối loạn sức khỏe nghiêm trọng hơn. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, đừng coi thường – hãy lắng nghe cơ thể và tìm giải pháp khoa học để chăm sóc thính giác một cách toàn diện.