Trong thế giới đại dương bao la, cá heo và cá voi không chỉ là những loài động vật có vú cùng họ mà còn sở hữu trí tuệ vượt trội và khả năng giao tiếp tinh vi. Gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra bằng chứng mới cho thấy cá heo và cá voi có thể “suy nghĩ” và “đánh giá” về nhau, thậm chí xây dựng mối quan hệ xã hội khá phức tạp – điều mà trước đây hiếm khi được ghi nhận rõ ràng.
Sự tương tác bất ngờ trong tự nhiên
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Marine Mammal Science đã ghi nhận hình ảnh hiếm thấy: một nhóm cá heo mũi chai và cá voi lưng gù “chơi đùa” cùng nhau ở ngoài khơi Hawaii. Cả hai loài không chỉ bơi cùng hướng mà còn có hành vi như nhảy lên khỏi mặt nước, xoay tròn, “nói chuyện” qua âm thanh sonar.
Điều thú vị là những tương tác này không mang tính cạnh tranh hay lãnh thổ – mà dường như có yếu tố xã hội và tò mò giống như cách con người giao tiếp.
Chia sẻ “ngôn ngữ” dưới nước?
Cá heo nổi tiếng với hệ thống âm thanh phức tạp và khả năng học hỏi âm thanh từ loài khác. Trong khi đó, cá voi cũng sử dụng “bài hát” dưới nước để giao tiếp trong khoảng cách xa.
Các nhà khoa học đặt ra giả thuyết rằng: có thể cá heo và cá voi đã học cách hiểu một số tín hiệu của nhau hoặc tạo ra “ngôn ngữ dùng chung” để tương tác khi cùng sống ở khu vực trùng lặp.
Bằng chứng về sự hợp tác giữa loài
Một số báo cáo tại Australia cho thấy cá heo và cá voi có thể cùng nhau “dẫn dụ” đàn cá nhỏ, sau đó thay phiên nhau săn mồi. Đây là hành vi hợp tác thông minh, thể hiện sự tin tưởng và chiến lược săn mồi chung, điều thường chỉ thấy ở các loài linh trưởng hoặc con người.
Thậm chí có trường hợp cá heo bảo vệ cá voi con khỏi cá mập, cho thấy mức độ gắn kết vượt ngoài sự cạnh tranh sinh tồn.
Vậy, cá heo “nghĩ gì” về cá voi?
Dù chưa thể “đọc suy nghĩ” trực tiếp, nhưng các quan sát cho thấy cá heo không xem cá voi là mối đe dọa, mà ngược lại – coi chúng như bạn đồng hành hoặc đối tượng đáng tò mò. Ngược lại, cá voi cũng thể hiện hành vi thân thiện, không tấn công và thậm chí tỏ ra “hòa nhập” khi bơi cùng đàn cá heo.
Kết luận: Sự gắn kết giữa những “trí tuệ biển cả”
Phát hiện mới này mở ra một góc nhìn đầy nhân văn và bất ngờ về đại dương: nơi những loài thông minh như cá heo và cá voi có thể phát triển mối quan hệ phức tạp, giống như xã hội con người. Các nhà khoa học tin rằng, việc tiếp tục nghiên cứu hành vi liên loài này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguồn gốc của nhận thức, ngôn ngữ và lòng thấu cảm trong thế giới động vật.